تصاویرعلمای شهرستان گلپایگان

 

 

 

 

          

                  حضورحضرت آیة الله العظمی گلپایگانی درجمع علمای گلپایگان وگوگد

                              درسفربه گلپایگان درسال 1338 هجری شمسی

   اسامی ازسمت راست:1و2 -ناشناس 3 - حضرت آیة الله حاج سیدمرتضی محمودی امام جمعه محترم ورامین

4 - ناشناس 5 - مرحوم آیة الله حاج شیخ ریحان الله نخعی 6 - مرحوم آیة الله حاج میرزاابوالقاسم محمدی

 7 -مرحوم حضرت آیة الله العظمی حاج سیدمحمدرضاگلپایگان  8 - ناشناس

9 - مرحوم حجة الاسلام حاج شیخ حسن اسعدی   10- مرحوم آیة الله حاج میرزاهدایة الله وحیدگلپایگانی

  11- ناشناس 12 - مرحوم آیة الله حاج آقامحمدمحمدی 13 -مرحوم حجة الاسلام حاج شیخ احمدمحمدی

14 - مرحوم حجة الاسلام علم الهدی معراجی 15 - مرحوم حجة الاسلام حاج سیدمحمدهاشمی.

                                       ( ردیف بالاشناسایی نشدند)

 

       

      استقبال آیة الله حاج میرزا هدایت الله وحید گلپایگانی وجمع کثیری ازمردم گلپایگان وگوگد

         ازمرجع عالیقدر حضرت آیة الله العظمی گلپایگانی درسال 1338 هجری شمسی

 

                       

 

                     حضرت آیة الله العظمی حاج سیدجمال الدین گلپایگانی

                     تولد:1295هجری قمری           وفات:29محرم الحرام1377

                     سن:82                          محل دفن:وادی السلام نجف

 

 

 

 

             

                حضرت آیة الله العظمی حاج سید محمدرضاگلپایگانی

                     تولد:8ذی القعده1316   وفات:26جمادالثانیه1414    سن:98

                     محل دفن:حرم حضرت معصومه سلام الله علیها مسجدبالاسر

                

 

                                        حضرت آیة الله العظمی گلپایگانی

                وبنیانگذارجمهوری اسلامی ایران حضرت امام خمینی(رحمة الله علیهما)

 

          

                    حضرت آیة الله العظمی گلپایگانی ومقام معظم رهبری

           

                   حضرت آیة الله العظمی گلپایگانی ومرحوم شهید رجایی

 

 

 

           

 

 

       حضرت آیة الله العظمی گلپایگانی وآیة الله حاج آقالطف الله صافی گلپایگانی درحال غبارروبی

                   مرقدمطهَّرحضرت ثامن الحجج آقاعلی بن موسی الرضا علیه الاسلام

 

 

      

 

                       حضرات آیات عظام گلپایگانی واراکی درحرم مطهَّر رضوی

 

 

 

 

 

            

                 مراسم عمامه گذاری درمحضرحضرت آیة الله العظمی گلپایگانی

 

 

 

 

                  

                 حضرت آیة الله العظمی گلپایگانی درحال احرام درسرزمین منی

 

 

          

 

 

            

 

        حضورحضرات آیات : حاج سید محمدرضا گلپایگانی ، حاج سید مصطفی خوانساری

        حاج آقا مرتضی حایری ، موحد قمی وجمع کثیری از طلاب وفضلای حوزه علمیه قم

          در تشییع پیکرمرحوم آیة الله حاج میرزا هدایت الله وحید گلپایگانی رحمة الله علیه

 

 

                           

                 حضرت آیة الله العظمی آخوندملامحمدجوادصافی گلپایگانی

                 تولد:27شعبان المعظم1287  وفات:25رجب1378  سن:90

              محل دفن: حرم حضرت معصومه سلام الله علیها،مسجدبالاسر

 

                        

                حضرت آیة الله العظمی آخوندملازین العابدین نخعی گلپایگانی

                    تولد:1267  وفات:  14ربیع الثانی 1347  سن:80

                     محل دفن: مسجدمرحوم حجة الاسلام گلپایگان

 

                               

                       حضرت آ یة الله حاج شیخ حبیب الله گلپایگانی

                     تولد:1299 وفات : 23جمادی الثانی 1384 سن :85

                محل دفن : حرم مطهرامام رضا علیه السلام رواق دارالسلام

          

حضرات آیات عظام حاج شیخ علی صافی گلپایگانی وحاج شیخ لطف الله صافی گلپایگانی

 

            

          حضرت آیة الله العظمی حاج شیخ علی صافی وآیة الله حاج شیخ علی افتخاری

 

                           

                                       آیة الله وحید گلپایگانی

 

                     

                       حضرت آیة الله حاج میرزاهدایة الله وحیدگلپایگانی

                    تولد : 13رجب1312 وفات : 17صفر 1394 سن :82

                                 محل دفن : قبرستان شیخان قم

         

 

           

 

         سفرحضرت آیةالله حاج میرزاهدایت الله وحیدگلپایگانی ومرحوم نجم آبادی

       و واعظ شهیر مرحوم فلسفی به کشورپاکستان درجمع مستقبلین درفرودگاه                                     

 

 

          

          حضرت آیة الله حاج میرزا هدایة الله وحید گلپایگانی

 

      

                حضرت آیة الله وحید گلپایگانی ومرحوم حاج هبة الله نخعی

 

          

  اسامی ازچپ به راست:آیة الله وحیدگلپایگانی،آیة الله حاج آقاریحان الله نخعی

 

 

 

 

 

          

             حضرت آیة الله وحید و حضرت آیة الله حاج آقاریحان الله نخعی

 

                          

                حضرت آیة الله حاج میرزاابوالقاسم محمدی گلپایگانی

                تولد : 1325 قمری وفات : 1358 شمسی سن:73

                          محل دفن : قبرستان شیخان قم

 

 

      

 

       

 

       

 

                          

 

             درتصاویرفوق درکنار مرجع جهان تشیع حضرت آیة الله العظمی بروجردی،

                        آیة الله حاج آقاریحان الله نخعی گلپایگانی دیده می شود

 

                   

 

                  

                             حضرت آیة الله حاج آقاریحان الله نخعی گلپایگانی

                                          درجمعی ازاهالی تهران

                       

 

             حضرت آیة الله حاج شیخ ریحان الله نخعی گلپایگانی

                         تولد : 1318  وفات : دوم ربیع الثانی 1412  سن : 94

                        محل دفن : صحن مطهرحضرت معصومه سلام الله علیها

 

     ا

      ازسمت راست حضرات آیات:حاج شیخ حسن فریدگلپایگانی ،حاج مقدسی،

          حاج آقاریحان الله نخعی گلپایگانی،حاج سیدمحمدحائری گلپایگانی،

                       آ ل آقا وحاج آقامرتضی حائری زاده

 

 

       

               حضرت آیت الله  حاج شیخ حسن فرید گلپایگانی

             تولد:صفر1319هجری قمری وفات آخرشعبان 1407

      محل دفن :مسجدعلوی واقع درتهران میدان گمرک(رازی فعلی)

 

 

      

 اسامی ازسمت راست حضرات حجج اسلام آقایان: حاج شیخ محمدرضاعبدالحمیدی،

     حاج شیخ علی مولایی وحاج شیخ حسین احمدی وحاج شیخ حسین روشن

  ردیف جلوازسمت راست : حاج آقاهبة الله نخعی،میرشریفی وحاج آقاعلی نخعی

 

 

 

 

        

            اسامی ازسمت راست :1-حجة الاسلام آخوندملامحمددانشگراهل کلوچان

          2- علی اکبرحجازی اهل رباط ملکی3-آیة الله حاج آقامحمدمحمدی اسفرنجانی

          4 -محمدباقردانشگر5-آیة الله حاج سیدمحمدحایری رباط ملکی

          6 - حاج اسماعیل هدایتی 7- آیة الله حاج میرزاابوالقاسم محمدی اسفرنجانی 

          8- فرزندمرحوم بحرالعلوم 9- حجة الاسلام والمسلمین بحرالعلوم   

         10- آقای معانی معروف به آقافیض اهل کلواچان

         11- آقامحمودمحمدی فرزندآیة الله حاج آقامحمدمحمدی

         12- ردیف جلو(نشسته)آقای حسین معانی.

 

 

 

 

 

 

 

 

                        

                             حضرت آیة الله حاج آقاعلی قاضی زاهدی

                           تولد : 1306شمسی وفات : 15رجب 1417

                               محل دفن : قبرستان شیخان قم

 

                          

                         آیة الله حاج شیخ علی افتخاری

                          تولد : 1304شمسی  وفات : 17ربیع الاول 1431

                          محل دفن : نجف اشرف  قبرستان وادی السلام

 

                   

                         آیة الله حاج سیدمرتضی محمودی گلپایگانی

                 امام جمعه ونماینده محترم ولی فقیه درشهرستان ورامین

                                      تولد :1305 شمسی قمری

 

 

                                 

 

                   حضرت حجة الاسلام والمسلمین حاج شیخ علی ترابی

 

 

 

                               

                                آیة الله حاج شیخ جلال طاهرشمس

                           تولد : 1306   وفات :شمسی 1374 سن :68

                         محل دفن : قم حرم حضرت معصومه سلام الله علیها

 

 

                           

 

                            حجة الاسلام والمسلمین آقاجوادنخعی

                         تولد : 1279 وفات : 1357 شمسی سن :78

                     محل دفن : مقبره خانوادگی درگلزارشهدای شهرگوگد

 

 

                                           

 

                                    

                    حضرت حجة الاسلام والمسلمین محمد وحید گلپایگانی

                    تولد : 1305    وفات : 1383 شمسی قمری سن :78

                              محل دفن : امام زاده احمد بن عمران

 

                             

 

              حضرت حجة الاسلام والمسلمین حاج شیخ کاظم مشایخی

                      تولد : 1278  وفات :1379 شمسی  سن 101

              محل دفن:امام زاده ابوالفتوح روستای وانشان گلپایگان

                               

                             آیة الله حاج سید ابوطالب محمودی

                      تولد : 1305 وفات : 1372 هجری شمسی

                   محل دفن : حرم حضرت معصومه سلام الله علیها

 

 

                            

               حجة الاسلام والمسلمین حاج شیخ احمدمحمدی گلپایگانی

              تولد : 1302 شمسی وفات : پنجم تیرماه 1385 سن83

                محل دفن : قم سالن علماء قبرستان باغ بهشت

 

                              

        حجة الاسلام والمسلمین حاج شیخ علی مولایی گلپایگانی

        تولد: 1306 شمسی

       محل دفن :امام زاده عمران بن علی علیه السلام شهرگوگد

 

 

                                  

             حضرت حجة الاسلام والمسلمین حاج شیخ محمدابراهیم فیاضی

 

 

             مختصری اززندگی نامه حجة الاسلام والمسلمین

                      حاج شیخ احمد محمدی گلپایگانی       

                                     -

مرحوم حجة الاسلام حاج شیخ احمدمحمدی درسال 1302هجری شمسی دربیت علم وتقوی درروستای اسفرنجان گلپایگان به دنیا آمد.

 والد معظم ایشان مرحوم آیة الله حاج آقا محمد محمدی گلپایگانی ازعلمای به نام وازشاگردان مرحوم آیة الله سیدابوالحسن اصفهانی ومرحوم آیة الله آقا میرزا حسین نائینی بودند.

مرحوم حاج شیخ احمدمحمدی تحصیلات ابتدایی رادرحدخواندن ونوشتن وتعلیم قرآن وتجوید درمکتب خانه شروع نمودوپس ازآن دروس مقدمات حوزوی را نزدوالدمعظم فراگرفت وسپس درگوگد درمدرسه ای که مرحوم آیة الله حاج میرزاهدایة الله وحید گلپایگانی دایرنموده بودند به تحصیل علوم دینی وحوزوی پرداخت ، درسن بیست سالگی جهت ادامه تحصیل به شهر قم عزیمت نمود،دروس سطح رادرمحضراساتیدحوزه استفاده کرد،رسایل ومکاسب رانزد مرحوم آیة الله ستوده تلمذ کرد ودرس خارج را درمحضر مرحوم آیة الله العظمی گلپایگانی(ره) ودیگراعاظم حوزه کسب فیض نمود.درطول سال های اقامت درحوزه علمیه قم بیش ازچهل سال ازعمرش را درماه های رمضان ،محرم وصفروخصوصا ایام تابستان بنا به دعوت اهالی گلپایگان وحسب الامر مرحوم آیة الله گلپایگانی جهت امرتبلیغ وبیان احکام شرعی درروستای اسفرنجان ودیگرقراء مجاور حضورپیدامی کرد وانجام وظیفه می نمود.

ایشان درسال های اولیه اقامت درقم باصبیه مرحوم آیة الله حاج شیخ علی محمد موحدی ازدواج نمود که نتیجه این پیوند سه فرزند پسرودودختر می باشد.

ازفعالیت های اجتماعی ایشان تولیت املاک زراعی موقوفات تعدادی ازروستاهای تابعه گلپایگان با بیش ازپنجاه مستاجربودکه ایشان به اداره آن می پرداخت که تمامی عواید حاصل ازآن مصرف روضه خوانی وبرگزاری مراسم عزاداری سالارشهیدان حضرت اباعبدالله الحسین علیه السلام می شدکه هم اکنون درتصرف اداره اوقاف وامورخیریه گلپایگان می باشد.

سرانجام درپنجم تیرماه 1385هجری شمسی در83سالگی براثرمریضی وکهولت سن دارفانی را وداع گفت ودر قبرستان باغ بهشت قم درسالن مخصوص علماء مدفون گردید عاش سعیدا ومات سعیدا.       

                                                                                     

 

                         «سعید نخعی گلپایگانی»

 

    

 

 سیمای فرزانگان گلپایگان (13)                                             

 نگرشی برزندگی عالم ربانی آیة الله حاج شیخ حبیب الله گلپایگانی رحمة الله

تولد وتحصیلات

مرحوم حاج شیخ حبیب الله گلپایگانی ازعلماءواوتاد به شمارمی رفته وعلاوه بربُعدعلمی ، صاحب مقامات معنوی وحالات باطنی و

ملکات فاضله اخلاقی ودارای کرامات  بوده است.ایشان درسال1299هجری قمری برابربا1260هجری شمسی درمحل سر رباطان

گلپایگان دیده به جهان گشود،ابتداء مقدمات را درهمانجا فراگرفت ، بیش ازشانزده سال ازبهار عمرش نگذشته بود که برای ادامه

تحصیل عازم اصفهان گردید ومدت بیست ویک سال درآنجا ازمحضراساتید بهره برد ، سپس درسال1335هجری قمری به قصد

مجاورت حضرت علی بن موسی الرضاعلیه با پای پیاده به مشهد مقدس سفرنمود ودرآنجا رحل اقامت گزید ومجاورشد، ایشان ضمن

این که بیش ازنیم قرن درجوارمرقد مطهّرومنوّرحضرت رضاعلیه السلام امامت جماعت مسجد گوهرشاد را برعهده داشت درمدرسه

علمیه فاضل خان وپس ازآن درمدرسه خیرات خان درحجره ای که برای ایشان فراهم گشته بود تا آخرعمرشریفشان به فعالیت های

دینی و تدریس فقه ، حدیث ،تفسیرقرآن و اخلاق مشغول بوده تاسرانجام پس از نیم قرن خدمت به مردم وتعلیم وتربیت شاگردانی ممتاز

وتدریس علوم دینی درسحرگاه روزبیست وسوم جمادی الثانی 1384هجری قمری برابربا 1343هجری شمسی پس ازقرائت سوره

مبارکه صافات دعوت حق را لبیک گفت  و پیکرمطهرش دررواق دارالسلام حرم مطَّهررضوی درجوارمولا ومقتدایش به خاک سپرده شد

ارادت به امام رضاعلیه السلام

ایشان دراین مدت قریب به نیم قرن که درمشهد بودند همیشه صبح ها خصوصا درایام زمستان حتی درحالی که هوا سرد وبارانی

ویابرف می بارید قبل ازطلوع فجربه سمت حرم می رفتند وپشت درب حرم سجاده شان را پهن می کردند ونمازشب می خواندند تا نزدیک

طلوع فجرکه درب حرم را بازکنند تا اولین کسی باشد که واردحرم می شود. 

  عنایت حضرت علی بن موسی الرضاعلیه السلام                                                

حضرت آیة الله وحید خراسانی درسال 1372هجری شمسی دردرس خارج اصول به مناسبت ولادت باسعادت حضرت رضاعلیه السلام

فرموده بودند : حاج شیخ حبیب الله گلپایگانی درتربیت من نقش داشت ، بعد قصه ای را از زبان ایشان نقل کرده بودند که ایشان به من فرموند

زمانی بیمار شدم و در بیمارستان امام رضای مشهد بستری گرد ید م . بعد ازگذشت سه روز در سحرگاهی که حالم خیلی وخیم بود وناراحت بودم

گریه کردم ، رو به حرم مطهر نموده  و توسّل به حضرت رضا علیه السلام پیداکردم وبه آن حضرت عرض نمودم آقا: من چندروز است که

مریضم ودربیمارستان بستری می باشم درحالی که  چهل سال جزء اولین افرادی بودم که در سحرگاهان به زیارت قبرت می آمدم، اکنون به

این روز افتاده ام، شماهم که به من سرنمی زنی وسراغی ازمن نمی گیری ! این درحالی بود که گریه کردم وخوابم برد درعالم خواب  ناگاه متوجه

شدم که وجود مقدّس آن حضرت کنار تخت بیمارستان است درحالی که شاخه گلی دردست داشت وآن گل را به من داد درهمان حال اوضاع عادی

شد و بیماریم بر طرف گردید از آن زمان که آقا گل رابه من داد با آن دستی که گل راگرفته بودم به موضع درد می گذاشتم وراحت می شدم وبعداً

به هر بیماری هم که  دست می کشیدم شفا می یافت. رفته رفته در اثر تماس با اندام اهل معصیت که برای علاج شان دست می کشیدم، اثر دستم

کاهش یافته و فعلاً باید زمانی را صرف ادعیه و اوراد نمایم تا تاثیر کند.

عین این قضیه رامرحوم حاج سیدمحمدرضا محمودی ازمرحوم آیة الله العظمی گلپایگانی که به دیدارایشان رفته بودند نقل کرده اند.[1]

حکایت دیگری ازایشان نقل شده که یک روزی  درجلسه ای فرموده بودند : " دیشب مى دیدم که وارد حرم مطهّر آقا شدم و بدن مقدّس حضرت

على بن موسى الرّضا(ع) در وسط حرم پا به قبله دراز شده و پارچه سفید روى بدن آن حضرت کشیده اند ، در این بین بادى وزید و پارچه را از

روى بدن آن حضرت به کنارى انداخت من با کمال تعجّب دیدم بدن مقدّ س ایشان سوراخ سوراخ است و جاى تیر دیده مى شود ! به آن حضرت

عرض کردم آقا من شنیده بودم شما را با زهر شهید کرده اند ولى حالا مى بینم در بدن مقدّ ستان جاى تیر زیادى وجود دارد . فرمودند : صحیح است

مرا با زهر کشتند ، اما این سورا خها مربوط به فلان عمل وگناهی است است که بعضى از زائرین انجام مى دهند . آن ها مانند تیرى است که بر

بدن من مى خورد  و ایشان نام آن گناه را مى بردند[2].

خاطره ای ازآیة الله مجتهدی

ایشان فرموده بودند شخصی هفده هزارتومان برای حاج شیخ حبیب الله گلپایگانی رحمة الله علیه درمشهد می برد تا این که خانه ای

برای خود بخرد ولی ایشان نپذیرفتند ،آن شخص می گوید آقا لااقل پول راقبول کنید وبه فقراء بدهید ایشان فرموده بودند :

من مستحق نمی شناسم ،شما خودتان به مستحق بدهید.

 

          " سعید نخعی گلپایگانی"

 

           سیمای فرزانگان گلپایگان (12)

                                                                                             سعید نخعی گلپایگانی

 

مرحوم آخوند ملا محمد جواد نخعی گلپایگانی رحمة الله علیه                

 

آخوندملامحمد جواد نخعی فرزند مرحوم آخوند ملامحمدرضا ووالد بزرگوارمرحوم آیة الله

حاج میرزاهدایة الله وحید گلپایگانی ، که به زهد وقناعت وسادگی مشهورومعروف بوده است.

وی که فاقدهرگونه منال دنیوی وبهره های مادی بود زندگی خودرا درکمال مشقت وسختی

می گذراند وهیچ گونه توجهی به امتیازات شخصی وبهره های دنیوی نداشت وبه آن ها

اعتنا نمی نمود،ازجهت مظاهرزندگی درکمال سادگی وازجهت خُلق وخُو درنهایت تواضع

وسلامت وازلحاظ اجتماعی ومردمی درغایت مهربانی بود،درزندگی صابروشکیبا وحلیم

وبردباربود،گوشه گیری راتاحدی که به انجام وظائف شرعی ومردمی اش لطمه نمی زد

می پسندید ودخالت دراموری که درآن روزگارلاطائل وبی ثمربودوازحد وظیفه یک نفر

روحانی پاکدامن ووارسته وبی توقع خارج بود پرهیزداشت،کمترسخن می گفت وهنگامی

که لب به سخن می گشودجزپندواندرز وارشاد وراهنمایی چیزی نمی گفت،جزبرای ادای

فرائض وجماعت واجابت دعوت مؤمنین واحیاناًاصلاح ذات البین قدم ازخانه بیرون نمی نهاد

وجزبرای خاطرخدا وبه نیت خدمت به خلق دست به کاری نمی زد،هرگزباری ازخودبه پشت

کسی نمی نهاد ومنتی ازغیربردوش نمی کشید،کارهایی که انجام آن عادتاً ازوظائف ایشان

بودخودانجام می دادوبه آرامش وسکون وحلم وشکیبایی وعزت نفس وعفت کلام چنان

آراسته بودکه سرمشق کاملی برای عامه ونمونه مورداعجاب وجالبی برای خواص از

مردم به شمار می رفت.

آخوندملامحمدجواد ازاصحاب وشاگردان مرحوم آخوند ملامحمدکاظم خراسانی و

آقا سید محمد کاظم طباطبایی یزدی به شمارمی آمده وبا مرحوم آقا سیدابوالحسن اصفهانی

وآقا میرزامحمدحسین نائینی وحاج شیخ عبدالکریم حائری یزدی اعلی الله مقامهم که از

مراجع بزرگ به شمار می آمدند معاصرومعاشربوده وبه خصوص بامرحوم

آقاسیدابوالحسن اصفهانی وحاج شیخ عبدالکریم حائری یزدی دوستی خاصی

داشت وتا پایان عمراین رابطه بین ایشان برقراربوده است.

ایشان به رغم علاقه شدیدی که به مطالعه وبحث وفحص علمی داشته وبیشتراوقات

به آن مشغول بوده است ولی به تالیف وتصنیف رغبتی نداشته از این رو آثارقابل

توجهی ازاوباقی نمانده است.

آخوندملامحمدجواد پس ازبرادرش آخوندملازین العابدین درگوگد به مسند افتاء

وترویج احکام شرع وانجام اموردینی ورفع نیازمندی های معنوی مردم نشسته

درکمال زهدووارستگی وقناعت به انجام وظیفه مشغول بود تاسرانجام پس

ازتحمل سختی های فراوان ورنج های روحی وجسمی توان فرسا دراواسط

سال 1350هجری قمری دارفانی راوداع گفته وبه جواررحمت حق پیوست

ودرمقبره جد سوم خودمرحوم آخوند ملاعبدالله ودرکناربرادربزرگ خود

مرحوم آخوندملامحمدتقی(حاج آخوند)واقع درقبرستان قدیمی شهرگوگد

به خاک سپرده شد[1].

 

سیمای فرزانگان گلپایگان (11)             

 

                                                                       سعید نخعی گلپایگانی

   مختصری ازشرح احوال مرحوم آخوندملاعبدالله نخعی گلپایگانی رحمة الله علیه

آخوندملاعبدالله فرزند آخوند ملاحسین شهید، ازعلمای بزرگوارمنطقه که درزمان خود مشهوربه

 زهد وتقوی وعلم بوده ودرقناعت ومناعت طبع وهمچنین شجاعت ، زبان زد خاص وعام بوده است .

ایشان به هیچ وجه ازحکّام جورزمان خود نمی هراسید وازآنان بیم به خود راه نمی داد واین بدان

 جهت بوده که نفسی نیرومند وروحی ملکوتی داشت.ایشان همواره به وعظ وارشاد ونصیحت

مردم می پرداخت ودراین خصوص کوشش زیاد می کرد،سخنانش جملگی پندواندرزبود به

طوری که دراین مورد نیززبان زد خاص وعام وزهاد وعبّاد بوده است.

تاریخ فوت ایشان دقیقاً مشخص نیست ولی آنچه مسلم است این عالم وارسته درزمان زندیه[1]

زندگی می کرده،قبراودرسمت شرقی قبرستان قدیمی شهرگوگد قراردارد وهم اکنون بنایی برروی

 آن قراردارد وبه بقعه معروف است .

دراین بقعه خانوادگی دو نفردیگرازعلمای بزرگ ازخاندان نخعی یعنی آخوند ملامحمدتقی نخعی

مشهوربه حاج آخوند وآخوندملامحمدجوادنخعی والد بزرگوارمرحوم آیة الله حاج میرزا هدایة الله

وحیدگلپایگانی رحمة الله علیهم مدفون می باشند.

مقام علمی

آخوندملاعبدالله درعلم وفضل دارای مرتبه ای والاودرنهایت کمال بود.این موضوع ازاجازه نامه ای

 که فاضل بحرانی برادرزاده شیخ یوسف بحرانی صاحب کتاب حدائق به ایشان داده به خوبی روشن است.

فاضل بحرانی پس ازحمدوثنای الهی می فرماید:«ازآنجا که سیره وعادت علمای سلف همواره براین

 بوده است که هرگاه می خواستند روایتی راازکتب اربعه (کافی ،من لایحضره الفقیه،تهذیب واستبصار)

نقل کنندسلسه مشایخ خودرا به مؤلفین کتب مذکوراتصال می دادند،وازطرفی به سبب آن که اتفاق افتاد

 که دربلده شیرازبا یکی ازعلمای اعصاروفضلای اخیاریعنی عالم اَ وّاه[2]شیخ عبدالله گوگدی گلپایگانی

ملاقات نمودم واو درباره بعض ازمسائل فقهیّه بامن مذاکره کرد،وازمن پیرامون بعض ازاخبارمشکله

خفیّه توضیحاتی خواست وسپس درخواست کردکه من بنابرطریقه وروشی که دارم ودرمیان علمای فرقه

وملت حقه شیعه درخصوص روایت کتب یاد شده است واخباروآثارمذکوره درآن وجامعین آن ازطرق

سلسه مشایخ خودمعمول ومعهود است به او جازه دهم تانقل حدیث کند،وچون سفرمانع ازگفتگووتوضیح

وتفصیل زیاداست لهذا من راه ایجازواختصار راپیموده صرفا به خاطرتیمّن وتبرک نام بعض ازمشایخ

خود رامی برم،وبه شیخ عبدالله مذکور-که خداوندهمواره بقای وجودوعروج اورابرمدارج علم وعمل

طولانی گرداند-اجازه دادم که ازناحیه من به شرحی که ازمشایخ خودروایت می کنم،روایت کند.»

 سپس این عالم بزرگوارباامضای خودبدین صورت- العبدالراجی عفوربّه المجازی حسین بن محمدبن

ابراهیم البحرانی – این اجازه نامه رابامهر خود ممهوروختم نموده است.

کرامات ایشان

همان گونه که گفته شدایشان علاوه براین که دارای مقام علمی ومعنوی بوده اهل کرامت هم بوده است.

ازجمله کراماتی که ازایشان نقل شده این است که هرگاه مقداری ازخاک قبراو رابرداشته وبرروی کالایی

که روبه کسادی وکاهش نهاده می ریختند کالای مزبوررواج پیدامی کرده ویااگرقدری ازآن رادرآبی

 می ریختند وبه مریضی می دادند شفا پیدامی کردوسلامتی خودرا بازمی یافت،ازاین رو پیوسته معمول

 بوده که هرسال یک بارروی قبرایشان راکه براثربرداشتن خاک خراب می شد تعمیرمی نمودند.

 مرحوم حجة الاسلام والمسلمین استاد محمد وحید گلپایگانی فرموده بودند ازدوران کودکی به یاد دارم

که همیشه درروی قبردرقسمت بالای سرمرحوم آخوند ملاعبدالله به قدریک کاشی حفره ای وجود داشت

که مردم آن را کنده وازدرون آن خاک برمی داشتند وبدان استشفا می نمودند،ولی مرحوم والد آیة الله

حاج میرزا هدایة الله وحید گلپایگانی این کاررا نهی کرده وازآن جلوگیری نمودند وبا کاشی آن را پوشاندند

 چون استشفا به هرخاک جزتربت حضرت سیدالشهدا علیه السلام وخوردن آن غیرجایزومنهی به شمار آمده

است وبه موجب بعضی روایات این امتیازازاختصاصات تربت آن حضرت است.

ازجمله کرامات ایشان این که وی هنگامی که درباره یکی ازحکام جور که ستمکاری را ازحد گذ رانده بود

 نفرین کرد،آن حاکم درجا ازپادرآمدوهلاک شد.

دیگر آن که درسفری که به شیرازکرده بود به منظور درخواست عزل حاکمی دیگر که درباره مستمندان

 بسیارستم روا می داشت[3] به مجلس سلطان کریم خان زند وارد شد،واین درحالی بود که ملا عبدالله لباس

مندرسی به تن داشت وناشناس درآنجاحضوریافت .کریم خان هنگامی که نظرش بروی افتاد بدون آن که

واسطه ای اورامعرفی کند یاخبری ازورود او داشته باشدویا ایشان اذن واجازه ای که در دربارسلاطین

معمول بودازاو خواسته باشد ازجا برخواست وملاعبدالله را گرامی داشت ودرمقابل اوتواضع نمود وبه

مجرد آن که آخوند ملاعبدالله درخواست خود را اظهارکرد کریم خان شکایت اورا درباره حاکم مزبور که

 ازقضا بسیار مورد توجهش بود شنیده اوراعزل کرد وازکاربرکنارنمود.وهمچنین کراماتی دیگرکه در باره

 اونقل می کنند ودراین بلاد ونوحی بسیارمشهورومعروف است.[4]

 

.ر ک :دانشمندان گلپایگان ج 1، ص 312به نقل از دست نوشته های استاد محمد وحید گلپایگانی.

سیمای فرزانگان گلپایگان(1)

       زندگی نامه فقیه مجاهدعالم عامل آخوند ملامحمدتقی نخعی گلپایگانی رحمة الله علیه

آخوند ملامحمدتقی نخعی معروف به حاج آخوند گوگدی فرزند آخوند ملامحمدرضا ازاولاد واحفادسرداربزرگ اسلام

وقطب اکبرمالک اشترنخعی است. او عالمی محقق و فقیهی مدقق و صاحب نظر بود. ایشان در کشف مسایل علمی،

ذهنی روشن و در هوش و ذکاوت و سرعت انتقال و خردمندی مورد اعجاب اهل نظر بود. در فحص و بحث بسیار

زبردست و در مقام مناظره و جدل و چیرگی بر طرف کم نظیر بوده است.

فعالیت های اجتماعی وعلمی

ایشان در طول حیات خود علاوه بر ادای وظایف اجتماعی و رسیدگی به امور رفاهی مردم و ترویج شرع مطهر

و تبلیغ دین و احکام شرعی هیچ گاه از بحث  و فحص در مسایل علمی غافل نبوده و همواره در کنار فعالیت های

اجتماعی به تعلیم و تربیت افراد و تدریس و تألیف اشتغال داشت.

از نظر مقام علمی از سطح بالایی برخوردار بوده به نحوی که فقهای زمان خویش او را فقیهی مجتهد می دانسته اند؛ لذا

در اجازه ای که مرحوم شیخ مهدی بن شیخ علی بن شیخ جعفر کاشف الغطا (قدس سره) که از اعلام فقهاء

و مراجع بزرگ عصر خود بوده به آن مرحوم داده که در یک صفحه مقام علمی ایشان را می ستاید. در یک فراز

از آن این گونه فرموده: » پوشیده نماند که جناب عمده العلماء العاملین و نخبة الفضلا الکاملین و تقی  ،نقی ، مهذّب ،

صفیّ، دریای علمی که آن را ساحل نیست و بیابان دانشی که رهروان در آن رهسپارند، یگانه بزرگوار و باوفای

باصفا جناب آخوند ملامحمد تقی بن مرحوم مبرور علامه دهر و جامع پراکنده های فضل و فخرعالم ،علامه

جناب آخوند ملامحمد رضا نخعی  گلپایگانی  برهه ای از زمان و جمله ای از دوران را در نزد ما حضور یافت

و ما بحمدا... المنان او را دارای ملکه قدسیه قوه اجتهاد یافتیم، در این صورت شایسته است که بر مسند فتوی نشسته

مورد اکرام قرار گیرد و مرکّب قلم شریفش به خون شهداء ترجیح داده شود؛ بلکه بایست علمای اعلام بدو رجوع کنند

تا چه رسد به مقلدین و عوام«

علاوه برآنچه گفته شده، آثار علمی که از او به جای مانده حاکی از احاطه علمی ایشان می باشد.

   آثار و تألیفات:

1. سراج النجاه در 2 مجلد که در سال 1271 ع.ق در اصفهان نگاشته شده،

2. جامع الاخبار که در سال 1268 ه. ق نگاشته شده؛

3. اوصاف الاشراف که در سال 1274 ه. ق نگاشته شده؛

4. حاشیه بر خلاصه الحساب شیخ بهایی؛

5. حاشیه بر تسلیه الحزین بفقدالاحباب و البنین تألیف سید عبدا... شبرکه در سال 1275 ه. ق نگاشته شده؛

6. نصره الواعظین؛

7. رساله ای بر مواعظ و خطب؛

و ده ها اثر دیگری که به خط ایشان در فقه و اصول و ... نگاشته شده است.

  تأسیس مدرسه علمیه

ایشان در زمان خود مدرسه علمیه ای تأسیس نموده که توسعه مکتب خانه جد سوم خود یعنی آخوند ملاعبدا... نخعی بوده

که در مجاور مسجد قرار داشته، این مدرسه که در گوگد ساخته شده و آثار آن هنوز برجاست در آنجا حوزه درسی داشته

که هر چند به مناسبت کوچکی مدرسه و تعداد اندک شاگردانی که در آن تحصیل می کرده اند در این زمان شاید چشم گیر

نبوده؛ ولی با مقایسه با کیفیات محل و مقتضیات محیط مدرسه، حوزه مذکور در آن روزگار در منطقه گلپایگان نظیر نداشته است.

     سجایای اخلاقی

ایشان به سبب امتیازات اخلاقی یعنی سعه صدر و بلندهمتی و جوانمردی و سخاوت و خوش سخنی و توجه کامل که

نسبت به زیردستان و ناتوانان داشته که همه آنها را از مولی و مقتدای خود امیرامؤمنین علی (علیه السلام) فراگرفته

همواره در گلپایگان و در میان مردم آنجا از مقبولیت و محبوبیت فراوانی برخوردار بوده است و چنانکه نقل شده با تأسی

از کریم اهل بیت امام حسن مجتبی (علیه السلام) در خانه وی که به منزله مهمانسرایی عام بوده همواره به روی مردم

گشوده و با آغوش باز و چهره ای گشاده از میهمانان پذیرایی می کرده.

 بسط ید و ریاست تامه

حاج آخوند به سبب توانگری و بهره مندی از اموال دنیوی و بسط ید و ریاست نامه و در نتیجه قدرتی که از این گونه

امور پدید می آید در گلپایگان و نواحی آن دارای امری نافذ و چشم گیر بوده است؛ لذا مراجعاتی که به وسیله او صورت

می گرفته و منجر به صدور حکم شرعی می شده است بی چون و چرا به مرحله اجرا درمی آمده و هیچ گاه مورد

اعتراض کسی یا مقامی قرار نمی گرفته.

مبارزه با حکام وقت و ارباب ستم

همان گونه که گفته شد ایشان شخصاً به خواست ها و نیازها و دعاوی و شکایات و سایر حوائج مراجعین رسیدگی

می کرده است. حکام و عمالی که از جانب دولت وقت به گلپایگان و نواحی آن قدم می نهادند، ابتدا به حضورش می شتافتند

و به عرض ادب و اطاعت می پرداختند؛ زیرا در همان روزهای نخست ورود خود آشکارا می دیدند جز با جلب نظر

و موافقت او که همانا نظر و موافقت عامه مردم بود در آنجا کاری از پیش نخواهند برد. با این وصف حکام مزبور به

خاطر تجاوزاتی که احیاناً و دور از چشم وی بر مردم روا می داشتند گاه و بیگاه از تعرض و پرخاشهای او در امان نبودند.

از ایشان نامه ها و نوشته هایی در دست است که همگی حاکی از پرخاشگری آن بزرگمرد با ارباب ستم آن روزگار

می باشد. او که از اولاد و احفاد سردار بزرگ اسلام و قطب اکبر مالک اشتر نخعی می باشد و در شجاعت به او

تأسی نموده، از جمله کسانی است که در آن زمان پنجه در پنجه ظل السلطان یعنی شاهزاده ای که در آن ایام فرمانروای

مطاع و بلامنازع جنوب ایران بود، می افکند که هیچ کس یارای مقابله با او را نداشته مع الوصف ایشان به منظور دفاع

از حقوق مردم و رفع ستم از مظلومانی که مورد تجاوز عمال این حاکم جبار قرار گرفته نامه ای به مظفرالدین شاه

نوشته و در آن رفع ستم هایی را که از جانب شاهزادگان مذکور به مردم آن سامان روا می شده خواستار گشته و از شاه

می خواهد که اساساً گلپایگان را از اداره این جبار خارج کند. شاه هم در بالای نامه حاج آخوند خواسته او را اجابت نموده

و به امین الدوله فرمان می دهد که گلپایگان را از اداره ظل السلطان خارج و وجوهی را که از راه ستم به وسیله عمال او

از مردم گرفته شده مسترد دارند و حاکم دیگری به جای حاکم سابق گلپایگان اعزام گردد.

الغاء حکم سربازی

یکی دیگر از خدمات ایشان به منطقه گلپایگان دریافت فرمان الغاء سربازگیری بود. ایشان هنگامی که می دید در مقابل

ظلم دیگران اعتراض و نامه نگاری ممکن است اثر خود را نداشته باشد برای رفع ظلم و احقاق حق مردم رهسپار پایتخت

و مرکز حکومت و دولت می شده و رنج سفر را که در آن روزگار برای پیرمردی مانند او بسی توانفرسا بوده بر خود

هموار می کرد تا بتواند تظلم و دادخواهی عامه مردم را به گوش قدرت بالاتر یعنی پادشاه وقت برساند.

در واقعه سربازگیری که در آن زمان به نحو زننده ای بر مردم ستم روا می شد و از آنچه می گفت و می نوشت نتیجه

نمی گرفت شخصاً رهسپار تهران گردید و با ملاقات شاه و دریافت فرمان الغاء سربازگیری که این شهر را مورد تهدید

و ستم قرار می داد، رهانید.

بدیهی است که این اقدام چشمگیر آن هم به وسیله یک نفر روحانی دور از مرکز باعث شگفتی کسانی شده بود که با

مقتضیات سیاسی و اجتماعی آن روز آشنا بودند. این اقدام خیرخواهانه سبب شد  که محبوبیت ایشان در نزد مردم چند

برابر شود و هنگام بازگشت وی از تهران مردم آن نواحی استقبال بی نظیری از ایشان بعمل آوردند و زن و مرد و پیر

و جوان تا چندین فرسنگ بیرون شهر گلپایگان به نشان سپاسگزاری از او به دیدارش بشتابند و گاو گوسفند پیش پای او

ذبح کنند و شعراء و مدیحه سرایان و سایر گویندگان به رسم آن روز درباره این اقدام مردمی و خیرخواهانه به شکرگزاری

از ایشان بپردازند.

از جمله آن قصیده غرایی است که مرحوم میرزا فضل ا... قدسی (رحمه ا... علیه) که از ادبا و شعرای معاصر وی بود

سروده و در محضر حاج آخوند قرائت نمود که بواسطه اختصار از آوردن آن در اینجا صرف نظر می کنیم. علاقه مندان می توانند این قصیده را در کتاب دانشمندان گلپایگان، ج 1، ص 336 ببینند.

احیای سنت وقف

سنت وقف یکی از سنت های مهم و تأثیرگذار عرصه فرهنگی و اقتصادی است. وقف، صدقه جاریه و یادگار جاودانه

کرامت های انسانی است کما اینکه پیامبر اسلام (ص) فرمودند:» با صدقه جاریه نامه عمل انسان برای همیشه باز می ماند

« و از جمله اعمالی است که تا قیامت باقی می ماند، همان گونه که آیه شریفه می فرماید:» والباقیات الصالحات خیر عند

ربک ثواباً و خیر املاً« سوره کهف آیه 46

وقف چراغی است که خانه محرومان را روشن می کند، جان واقف را صفای معنوی می بخشد و نام او را در جریده

روزگار جاودان می سازد.

مرحوم حاج آخوند از جمله کسانی است که در این امر مهم سهم بسزایی دارد و با تلاش های خستگی ناپذیر خود موجب

گردید تا این سنت حسنه احیا شود و افراد نیکوکار و خیّر به این امر مهم رغبت پیدا کنند.

از مراجعات مردم به ایشان برای وقف اموال و دارایی خود و وقف نامه ها و وصیت نامه هایی که باقی مانده و با خط ایشان نگاشته شده همگی حاکی از این امر مهم است.

ایشان علاوه بر ترغیب مردم به سنت حسنه وقف از جمله کسانی است که بسیاری از اموال و دارایی خود را در آن زمان وقف احیای مساجد و امر ترویج مکتب اهل بیت (علیهم السلام) و اقامه عزاداری خصوصاً عزای سرور و سالار شهیدان

حضرت اباعبدا... الحسین (علیه السلام) و رسیدگی به وضعیت معیشتی فقرا و خیرات و مبرات نموده است که امروزه این آثار و برکات برای همگان مشهود می باشد.

وفات

این عالم بزرگوار و مجاهد پس از سالها خدمتگزاری به مردم و ترویج شرع مطهر و مبارزه با ستمکاران و جباران زمان

خود در پایان عمر گرفتار ابتلائات جسمانی و روحی گردید و از باب» و من نعمره ننکسه فی الخلق« تمام قوای خود را از

دست داد و پیری و کوفتگی جسم و آزردگی و شکستگی روحی، او را از بسیاری از امورات زندگی بازداشت تا سرانجام در

تاریخ هفتم شعبان سال 1329 قمری دعوت حق را لبیک و به جوار رحمت ایزدی پیوست و در مقبره ای که در سمت شرقی

گوگد قرار گرفته در کنار جد سوم خود مرحوم آخوند ملاعبدا... نخعی (اعلی ا... مقامه) به خاک سپرده شد. سلام ا... علیه

یوم ولد و یوم یموت و یوم یبعث حیاً

                                                                                                                                                         

1. دست نوشته های دانشمند محترم حجت الاسلام والمسلمین محمد وحید گلپایگانی

2. دانشمندان گلپایگان، ج1، ص 89 و329

3. اعلام الشیعه، قرن 14، ص 174 و 241 و 255

4. گنجینه ی دانشمندان، ج6، ص 419

5. معجم مؤلفی الشیعه، ص 346

6. الذریعه؛،ج12،ص163.

 

 

سیمای فرزانگان گلپایگان (5)                    سعید نخعی گلپایگانی

                                                                                                                                                                    

نگاهی به زندگی مرحوم آیت ا... حاج آقا ریحان الله نخعی گلپایگانی

 

                                                           

 

 

مرحوم حاج آقا ریحان الله فرزند مرحوم آیت الله آخوند ملازین العابدین نخعی گلپایگانی، از علما و دانشمندان بافضل و باتقوا بود، او در سال 1318 قمری در گلپایگان متولد شد، پس از خواندن مقدمات نزد پدر خویش آخوند ملازین العابدین در سال 1338 به شهرستان اراک رفت و از محضر علمای آنجا مانند: میرزا ابوالحسن عراقی و حاج میرزا محمدعلی خان و سایر علمای اراک بهره برد و در سال 1340 قمری همزمان با تأسیس حوزه علمیه قم به قصد بهره مند شدن از محضر آیت ا... العظمی حائری به قم آمد و در آنجا سکونت گزید.

در خلال این ایام هنگام تعطیلی حوزه به گلپایگان می رفت و به سبب سوابق خانوادگی و توجهی که اهالی آن شهر به وی داشتند در آنجا به ترویج دین و انجام امور شرعی و رفع حوائج مردم می پرداخت، این روش سالیان متمادی چه زمان حیات مرحوم آیت ا... حائری و چه پس از فوت ایشان ادامه داشت. وی چند سالی هم به نجف مشرف شده و طبق گفته خود ایشان از محضر حضرات آیات عظام: اصفهانی، سیدجمال الدین گلپایگانی و سایر علمای آنجا بهره مند شده و در نجف اشرف ضمن شرکت در دروس خارج به تدریس هم اشتغال داشته است.

مرحوم آقای رازی در گنجینه می نویسد:

» ایشان از دودمان سردار لشکر مولا امیرالمؤمنین (ع) جناب مالک اشتر نخعی صحابی جلیل القدر می باشد و بر این نویسنده هم حقی دارد؛ زیرا مقداری از خیارات مکاسب را در نجف اشرف خدمت معظم له خوانده ام.«

مرحوم حاج آقا ریحان ا... دارای طبع شعر و ذوق سرشاری بوده و اشعاری در مدایح دارند. در میلاد مسعود حضرت بقیه ا... الاعظم (عج ا... تعالی فرجه الشریف) گوید:

صفحه گلزار را نشاط یکسر گرفت

به مژده وصل یار روح به پیکر گرفت

ز فیض ربّ جلیل نسیم جنّت وزید

مسند ایوان عشق شوکت و زیور گرفت

واسطه عدل و داد قدم به دنیا نهاد

پیر کهن سال دهر زندگی از سر گرفت

صبح سعادت دمید، به مردگان جان رسید

مهدی موعود ما، پرده ز رخ برگرفت

دیده برنا و پیر، روشن از این نور شد

صفحه گیتی نگر، زینت دیگر گرفت

مولد سلطان عصر، ملجأ امت رسید

طلعت زیبای او غبار از اختر گرفت

فخر با فلاکیان کنند این خاکیان

که کردگار از بشر به خلق رهبر گرفت

راهنمای نجات والی بر کاینات

مقام مولایی از خالق اکبر گرفت

ذره ای از جود او حاتم را شد نصیب

نشانی از زهد او بهره اباذر گرفت

قطره ای از حکمتش داده به لقمان خدای

ز نظم و تدبیر او سهم سکندر گرفت

ز حشمت جاه او برده سلیمان نصیب

که شوکت قدرتش کهتر و مهتر گرفت

ز عدل او رشحه ای گرفت نوشیروان

که شهرت داد او صفحه دفتر گرفت

مظهر اوصاف حق ختم رسولان شده

قائم موعود ما ارث پیمبر گرفت

کسی که دست نیاز کرد به سویش دراز

ز خالق چاره ساز جنت کوثر گرفت

با »نخعی« گو ترا جرم فزون از حد است

به مدح شه می توان شافع محشر گرفت

مرحوم حاج آقا ریحان ا... مدتی را در نجف اشرف سپری نمودند تا آن که مرحوم آیت ا... العظمی بروجردی به قم آمدند و سرپرستی حوزه را عهده دار گردیدند. بعد از آن ایشان هم به قم بازگشتند و ضمن شرکت در درس مرحوم آیت ا... بروجردی و بهره مند شدن از فضایل و معنویات آن مرد بزرگ به تدریس فقه و اصول پرداخت. در این مدت تا زمان فوت مرحوم آیت ا... بروجردی از جمله کسانی بود که در کنار معظم له قرار داشت و از اصحاب و یاران نزدیک آن بزرگ مرد به شمار می آمد و با کوشش و نیت پاک و خالصانه در خدمت ایشان به رتق و فتق امور پرداخت و انجام وظیفه نمود.

مرحوم حاج آقا ریحان ا... در مصاحبه ای که با مجله حوزه داشتند در همین خصوص فرموده بودند:

» آیت ا... بروجردی به خاطر آشنایی قبلی که با حقیر و مرحوم پدرم داشت، به من عنایت خاصی داشتند و برخی از امور را به من محول کردند. از جمله: اگر طلبه ای را می خواستند مسوولیتی بدهند، تشخیص صلاحیت آن شخص، به من واگذار می شد و پس از تأیید صلاحیت، نامه او را می نوشتم و آیت ا... بروجردی امضا می کردند و همچنین از جمله اعضای هیأتی بودم که برای رسیدگی به امور حوزه و طلاب، از طرف آیت ا... بروجردی تعیین شده بودند.

                             

در این هیأت حضرت امام (رحمه ا... علیه) و مرحوم حاج شیخ مرتضی حائری هم عضویت داشتند. علاوه بر این کارها، در برخی از جلسات استفتایی که مهم بود، شرکت می کردم.

 

                            

مرحوم آیت ا... بروجردی به تبلیغات، بسیار اهمیت می داد. سعی داشت که از طلاب فاضل، برای تبلیغ در شهرستان ها و حتی خارج از کشور، استفاده شود. به همین منظور هر گاه زمینه فراهم می شد، فوری اقدام می کرد. روی همین برنامه، بنا بر تقاضای عده ای از مؤمنین تهران که از ایشان خواسته بودند فردی را برای اقامه جماعت و تبلیغ و ارشاد به مسجد پنبه چی بفرستند، آن مرحوم، مرا فرستادند و در نامه ای خطاب به مردم آن جا نوشتند:

«من آقای نخعی را که مورد اعتماد من است، برای امامت جماعت و تبلیغ و رسیدگی به امور محل، به سوی شما فرستادم و ... .»

 

آشنایی ایشان بامرحوم امام اعلی الله مقامه  

درموردآشنایی بامرحوم امام خمینی اعلی الله مقامه درمصاحبه ای فرموده بودند : «آشنایی من با امام هنگامی آغاز شد که برای ادام? تحصیل به اراک رفتم. ما با همدرس مرحوم آیت‏الله حائری می‏رفتیم و فقه و اصول را با ایشان و آقای فرید گلپایگانیوآقا سید محمد داماد مباحثه می‏کردیم. مرحوم آیت‏الله حائری، جلسه‏‏ای خصوصی داشتند که در آن جلسه هم، ما چهار نفرشرکت می‏کردیم. در درس معقول مرحوم شاه‏آبادی هم شرکت می‏کردیم. بعد از انقلاب اسلامی که موفق شدم چندبار به خدمت ایشان برسم، خیلی به من اظهار لطف کردند و به مأموران حفاظت بیت گفته بودند: آقای نخعی هر وقت آمد، هیچ گونه مزاحمتی برایش به وجود نیاورید. در گذشته خیلی با هم انس داشتیم. وقتی که می‏رفتم خدمتشان، تا می‏خواستم از جا برخیزم،می‏فرمودند: قدری دیگر پیش ما بمان ![1]   
 درمورد رابطه ی حضرت امام خمینی (ره) با آیت الله بروجردی (ره) فرموده بودند: « رابطه ی این دوبزرگوار خیلی خوب بود. امام به آیت الله بروجردی خیلی علاقه مند بودند و آیت الله بروجردی هم به ایشان عنایت داشتند.

امام خیلی دلشان می خواست که بیت آیت الله بروجردی از هر جهت خوب باشد، از این رو نسبت به برخی از اطرافیان ایشان حساس بودند. ایشان از همان ابتدا انقلابی بودند.».

 

مرحوم حاج آقا ریحان ا... بنا به گفته خودشان حدود 40 سال در تهران به اقامه جماعت و ترویج دین و رفع حوائج شرعی مردم پرداخته و در خلال این مدت از بحث و مطالعه باز نمانده و جلسات مباحثه علمی مستمری با علمای طراز اول تهران داشته.

 

دراین موردحجةالاسلام و المسلمین سید عباس حسینی قائم مقامی درخاطرات خود این گونه می گوید که : « محله ای که زندگی می کردم، تعدادی از برجسته ترین شاگردان آیت الله العظمی حاج شیخ عبدالکریم حائری یزدی (ره) (مؤسس حوزه علمیه قم) را در پیرامون خود سکنی داده بود، حضرات آیات سید جعفر شاهرودی، شیخ حسن فرید گلپایگانی، حائری گلپایگانی، ریحان الله نخعی گلپایگانی و سید مرتضی ایروانی، که از هرکدام نکته های به یادماندنی و شنیدنی درخاطر دارم، این مجموعه به همراه برخی دیگر همچون مرحوم آیت الله سید احمد هاشمی گلپایگانی روزها جلسه مباحثه علمی داشتند که از آن به «بحث کمپانی» تعبیر می شد.

 

            

              ازسمت راست حضرات آیات:حاج شیخ حسن فریدگلپایگانی،حاج مقدسی،

                    حاج آقاریحان الله نخعی گلپایگانی،حاج سیدمحمدحایری گلپایگانی،

                                          آل آقا و حاج آقا مرتضی حائری زاده

وفات ومحل دفن

سرانجام در پی بیماری ممتدی که به آن ابتلاء داشت، در شب جمعه دوم ربیع الثانی سال 1412 قمری مطابق با نوزدهم مهرماه سال 1370 شمسی در 94 سالگی دعوت حق را لبیک گفته و به رحمت ایزدی پیوست.

جنازه ایشان پس از تشییع باشکوه در تهران به قم منتقل گردید و در آنجا از سوی طبقات مختلف مردم خصوصاً طلاب، علما و آیات عظام از مسجد امام حسن عسگری (ع) تشییع و پس از ادای نماز توسط مرجع عالیقدر حضرت آیت ا... العظمی حاج شیخ لطف ا... صافی گلپایگانی ، در صحن بزرگ حرم حضرت معصومه (س) در بقعه شماره سه (معروف به قوام) مدفون گردید.

منابع:

4) مجله حوزه، شماره 47، ص 39

 1 ) گنجینه دانشمندان، ج 3، ص 585

2) دست نوشت های دانشمند محترم استاد محمد وحید گلپایگانی

3) کتاب دانشمندان گلپایگان، جلد 1

                                                                                                

 

 

 

 

 

 

 

 

سیمای فرزانگان گلپایگان(5)

 

 

                                                      

مختصری از شرح احوال عالم وارسته مرحوم آیةالله آخوند ملا زین العابدین نخعی گلپایگانی

 

  تولد و تحصیلات

مرحوم حجت الاسلام والمسلمین آیت ا... آخوند ملازین العابدین (1) طاب ثراه در سال 1267 قمری در گلپایگان متولد 

و تحصیلات مقدمات را نزد علمای آن جا خصوصاً برادر بزرگوارش آخوند ملامحمدتقی نخعی گلپایگانی معروف به 

حاج آخوند فراگرفت و بعد از آن به قم و اصفهان مسافرت نموده و از محضر آیات عظام آن جا استفاده تا به درجه

اجتهاد و استغناء از علمای اصفهان رسیده و سپس مهاجرت به نجف اشرف نموده و مدتی از مجلس بحث

مرحوم حاج میرزا حبیب ا... رشتی (1234-1312 ق) و فاضل ایروانی استفاده کرده آنگاه مسافرت به سامرا

و مدتی طولانی از محضر و درس مرحوم آیت ا... مجدد حاج میرزا محمدحسن شیرازی بهره مند شده به نحوی

که در اصحاب خاص ایشان مورد توجه آن مرحوم گردیده و با مبرّزین و کملین اصحاب میرزا چون

مرحوم آیت ا... حاج ملا فتحعلی اراکی، مرحوم آیت ا... سیدمحمد فشارکی، مرحوم آیت ا... حاج سیداسماعیل صدر،

مرحوم آیت ا... میرزا محمدتقی شیرازی و مرحوم آیت ا... حاج میرزا حسین نوری اعلی ا... مقامهم جلیس،

هم بحث بوده و مقامات و معارف عالیه را با چنین اصحابی درک نموده و سپس به اصرار جمعی از علما مراجعت

به گلپایگان نموده و در آن جا مرجعیت تامه داشته و به ترویج دین و امر افتاء و قضاء و اصدار احکام شرعیه

و رتق و فتق امور مردم و رفع حوائج و گرفتاری های عامه می پرداخته تا آن که در چهاردهم ربیع الثانی 1347 قمری

وفات یافته و در مقبره ای در کنار در خروجی مسجد حجت الاسلام در شهر گلپایگان مدفون گردیده است. »

رحمه ا... علیه رحمه واسعه«.

از قضایای قابل توجه این که فرزند برومند ایشان مرحوم آیت ا... حاج آقا ریحان ا... نخعی گلپایگانی در بعضی

از نوشته های خود آورده اند که مرحوم والد هنگامی که در حال احتضار بودند و قوای ایشان به کلی از کار افتاده

و قادر به حرکت نبودند و علمای گلپایگان در اطراف بستر ایشان نشسته بودند دفعهً به غیر اختیار برخاسته و

چشم به اهل مجلس گشوده و فرموده نشسته اید در حالتی که پیامبر اکرم (ص) وارد شد و مجدداً چشم بسته و

در بستر آرمیده و به رحمت ایزدی پیوسته است.

در کتاب سرّ دلبران تألیف آیت ... حاج شیخ مرتضی حائری (رحمه ا...) آمده: در آن موقعی که مرحوم والد (2)

در قم بودند و درس خارج اصول و فقه می فرمودند و شاگردان فاضلی مانند آقای سیدمحمدتقی خوانساری و

آقای سیداحمد خوانساری (که هر دو از مراجع تقلید شیعه بودند) در درس ایشان حاضر می شدند و مخلص در

سنین قبل از بلوغ بودم، می شنیدم که ایشان فرموده بودند: آقای شیخ زین العابدین از علمای درجه اول شیعه

می باشند، ایشان بر »دُرر« مرحوم والد هم اشکالاتی نموده اند و در حاشیه »دُرر« نوشته اند. آنچه به نظرم

می رسد، مرحوم والد با کمال احترام سر منبر تدریس اسم ایشان را می برد و متعرض اشکال معظم له می شد،

علی الظاهر از جناب آقای حاج آقا روح ا... خمینی (3) حفظه ا... شنیدم که از گلپایگان، مسأله ای از مرحوم

حسین نائینی که آن روز اول مدرس یا در طبقه اولی مدرسین اجتهاد و نظر بودند و مرجعیت تقلید هم داشتند

[پرسیدند‍]، ایشان نوشته بودند: » تعجب است با وجود شیخنا الاستاد آقای شیخ زین العابدین در گلپایگان،

سؤال مسأله از من می شود.«

در این جا لازم است به نامه مرحوم آخوند خراسانی و شیخ عبدا... مازندرانی در پاسخ به مجلس شورای ملی

که در کتاب اسناد روحانیت و مجلس نوشته آقای عبدالحسین حائری می باشد اشاره شود، مبنی بر انتخاب

بیست نفر از علما که از مجتهدین و متدینین و مطلع از مقتضیات زمان جهت عضویت در مجلس شورا و

نظارت بر قوانین و تطبیق آن با شریعت مقدسه که در این خصوص مراجع معظم تقلید نجف بیست نفر را

مجلس معرفی نمودند که از جمله آنها یکی مرحوم آخوند ملازین العابدین و دیگری مرحوم شیخ عبدا... گلپایگانی

بوده است.

در پایان به نقل یکی از معمرین موثق، مرحوم آخوند ملازین العابدین نخعی هنگام بازگشت از نجف اشرف در

معیت برادر بزرگوارش مرحوم آخوند ملامحمدتقی نخعی مشهور به حاج آخوند که در آن سال به حج مشرف شده

و در عتبات عالیات به یکدیگر پیوسته بودند عازم گلپایگان شده متفقاً وارد این شهر شدند و مورد استقبال مردم

قرار گرفتند در این وقت شاعر مشهور و خوش سخن آن سامان مرحوم ثقه الاسلام والمحدثین میرزا غلام حسین

واعظ گلپایگانی متخلص به (پریشان) که در سرودن اشعار ذوقی سرشار و طبعی لطیف داشته قصیده غرّای

ذیل را در مدح آن دو بزرگوار سروده تقدیم داشت.

بر مشام جان، شمیم وصل جانان می رسد

یا خود از شهر سبا مرغ سلیمان می رسد

دیده پیر و جوان گردید روشن آن چنانک

پیرهن از مصر پنداری به کنعان می رسد

خلق را از شاخ شادی نوگل غیرت رسید

خوش فرح بخشا بهاری در زمستان می رسد

در مِنای شوق یاران جان و دل قربان کنند

کز مِنا عیدی مبارک تر ز قربان می رسد

مسجد و محراب را امروز وجد دیگر است

آری آری رونق این زینت آن می رسد

جبرئیل است این که می آید فرود از آسمان

یا برید از پیشگاه پشت ایمان می رسد

حاجی ناجی تقی متقی آن کاز شرف

خادمش را فخر بر دارا و خاقان می رسد

آن که اندر علم و حلم و زهد و تقوی و ورع

نیست اغراق ار همی گویم به سلمان می رسد

                                                                                       « سعید نخعی گلپایگانی»

پانوشت ها:

(1) فرزند مرحوم آخوند ملامحمدرضا و داماد مرحوم آیت ا... العظمی آخوند ملازین

العابدین گلپایگانی (معروف به حجت الاسلام)

(2) مرحوم آیت ا... العظمی حاج شیخ عبدالکریم حائری مؤسس حوزه علمیه قم منظور است.

(3) امام خمینی (قدس سره).

 

 

 

 

 

                          سیمای فرزانگان گلپایگان(2)    

مختصری از شرح احوال مرحوم آیة الله حاج میرزا هدایة الله وحید گلپایگانی

 

                                    

                             

                             

مرحوم حاج میرزا هدایة الله فرزند آخوند ملامحمدجواد نخعی[1] که ازعلمای بزرگ و محترم گلپایگان می باشد در سیزدهم رجب سال   1312قمری در گوگد گلپایگان متولد شده تحصیلات مقدماتی مانند صرف و نحو ، معانی ، بیان ، منطق ، فقه و اصول را نزد علمای گوگد و همچنین پدر بزرگوارش در مدرسه ای که درگوگد به وسیله مرحوم حاج آخوند تأسیسشده بود ، فرا گرفت .در سال 1322 قمری هنگامی که مرحوم آیة الله العظمی حاج شیخ عبد الکریم حائریاز عراق به ایران آمد و در شهر اراک رحل اقامت گزید ایشان بنا به امر پدرکه در دوران تحصیل در نجف با آیة الله حائری سابقه دوستی و آشنایی داشته مکلف شد به اراک برود ، بعد از عزیمت به اراک از محضر اساتیدی همچون مرحوم آیة الله آقانور اراکی و حاج میرزا محمدعلی خان و همچنین از حوزه درس آیة الله حائری استفاده نمود .    

 

هجرت به قم

 

 در سال 1340 قمری هنگامی که آیة الله حائری به قم مهاجرت نمود و حوزه و شاگردان خود را به آنجا منتقل کردند از جمله کسانی که ایشان را در این سفر همراهی کرد مرحوم حاج میرزا هدایة الله بود .

مرحوم شیخ محمدشریف رازی در کتاب گنجینه دانشمندان در شرح احوال ایشان می گوید : " مرحوم حاج میرزا عبدالحسین صاحب الداری بروجردی که مُقسّم شهریه مرحوم حائری بود در اراک برای نگارنده گفت که چون پیام ایشان به اراک رسید اول کسی که به اتفاق آقای حاج میرزا هدایة الله وحید گلپایگانی به ایشان پیوست بنده بودم ، که بعد از دو ماه که شهریه محصلین حوزه اراک را پرداختیم به قم آمده و خدمتشان رسیدم ، فرمودند : ما ماندنی شدیم اگر شما هم بخواهید بمانید خدا کریم است بروید و خانواده خود را بیاورید ، سپس آقای حاج میرزا هدایة الله به اراک رفته و رفقا و اصحاب آیة الله را از قضیه اطلاع داده و خانواده خود و مرا به قم آورد و کم کم رفقای اراک به قم آمده و رفته رفته حوزه علمیه قم تأسیس گردید و پیش بینی ها و پیش گوئیهای حضرات ائمه معصومین (ع) مصداق یافت ."

از آنجایی که آیة الله حائری به سبب آشنایی و دوستی دوران تحصیل در عراق با مرحوم آخوند ملامحمدجواد و کفایت و کاردانی و هوشمندیی که در وجود شاگرد خود یافته بود قسمتی از کارهای مربوط به حوزه و سرپرستی امور طلاب و تولی مدرسه فیضیه را برعهده او واگذار نمود .

ایشان ضمن استفاده از محضر استاد به انجام امور محوله پرداخت تا در سال 1350 قمری پدرش آخوند ملامحمدجواد بدرود حیات گفته و به رحمت ایزدی پیوست ، در این وقت اهالی گلپایگان از محضر آیة الله حائری تقاضا نمودند که حاج میرزا هدایة الله را برای ترویج دین و ارشاد مردم به آنجا اعزام نماید .

در پی تقاضا و برای بردن ایشان چند نفر از محترمین و روحانیین محلی به قم آمدند و پس از چند جلسه گفتگو و اصرار موافقت آیة الله حائری را جلب نموده و در معیت مطلوب خود به گلپایگان رهسپار شدند .

مرحوم آیة الله حائری در پاسخ اهالی گلپایگان نامه ای خطاب به یکی از بزرگان و محترمین محل چنین مرقوم فرموده اند : « بسم الله الرحمن الرحیم ، به عرض میرساند امید است وجود شریف جناب عالی پیوسته در ترویج شریعت طاهره موید و منصور بوده باشد ، مرقومه شریفه شما را که در موضوع حرکت دادن جناب مستطاب شریعتمدار ثقة الاسلام آقای آمیرزا هدایت الله دام تأییده برحسب خواهش و تمنا اهالی آن حدود مرقوم فرموده عزّ وصول بخشیده اگرچه با علاقه مندی حقیر و استفاده ی طلاب از وجود شریف ایشان مایل به حرکت ایشان نبوده ولی به جهات ملحوظه که اشعار شده بود البته تشریف داشتن در آن حدود اهم است. لهذا اقدام نموده خاطر شریف را مستحضر داشته که مراتب علمیت و فضل معظم له مکشوف است که بحمدالله به درجات عالیه نایل و دارای مرتبه استنباط احکام شرعیه و اجتهاد هستند و از حیث تقوی و اخلاق هم نهایت اطمینان را به جناب ایشان دارم .امید است که اهالی آن صفحه هم وجود شریف ایشان را که واقعا نعمت بزرگی است مغتنم شمرده واستفاده نمایند، والبته جناب مستطاب عالی هم که بحمدالله در آن حدود مروج اسلام وموجب چشم روشنی ماهاست در ترویج معظم له کوتاهی نخواهید فرمود ادام الله تعالی ایا م افاداتکم الشریفه ، والسلام علیکم ورحمه الله و برکاته. الاحقر عبدالکریم الحائری» از متن نامه میزان تعلق خاطر شریف آیة الله حائری به حاج میرزا هدایة الله به خاطر حسن نظری که به این مرد خیراندیش و خدمتگزار داشت به خوبی آشکار است لذا یکی از روحانیون معمر و محترم گلپایگان به نام  آخوند ملامحمدابراهیم قرنی[2] نقل کرده از جمله افرادی که به قم رفته بودیم برای آوردن آقای وحید ، من بودم که به این کار خیلی اصرار می ورزیدم ، برای آخرین بار که خدمت آقای حائری رفتیم ایشان ضمن بیانات و سفارشاتی که در این باره کردند ، خطاب به من که خیلی اصرار به این کار داشتم فرمودند : " در حقیقت شما با بردن میرزا هدایت الله به گلپایگان دست راست مرا از من گرفتید " من هم در پی سخن آیة الله اظهار کردم : " قصد ما از گرفتن و بردن دست حضرت عالی این است که آن را برای بوسیدن و استشفا همواره در اختیار داشته باشیم و چشم ما با آن روشن باشد ."

آیة الله حائری که از این بدیهه خوششان آمد تبسمی بر لب آوردند و ما را دعا کردند .

 

احیای مدرسه علمیه

 

مرحوم حاج میرزا هدایة الله هنگام ورودشان به گلپایگان قبل از هرچیز مدرسه علمیه ای که از مرحوم آخوند ملامحمدتقی نخعی ( حاج آخوند ) به یادگار مانده بود و رو به ویرانی می رفت را با امکانات بسیار کم آن روز بازسازی و دایر نمودند ، و طلابی که از اهالی گلپایگان و خوانسار هنگام عزیمت ایشان با میل و رغبت خود همراه ایشان به گلپایگان بازگشتند در مدرسه اسکان داده و شهریه ای که در قم از ناحیه مرحوم آیة الله حائری به آنها پرداخت می گردید همچنان برای آنها فرستاده و تسلیم آنها می شد .

سرانجام طولی نکشید که با جذب جوانانی که آمادگی و ذوق و استعداد فراگرفتن علوم دینیه را داشتند به آن مدرسه ورود پیدا نمودند و به تحصیل پرداختند که در طول زمان تعداد آنها به بیش از چهل نفر رسید که پس از تکمیل دروس ابتدایی و سطح برای ادامه ی تحصیل به قم و یا شهرهای دیگر رفتند و هم اکنون بعضی از آنها که در قید حیات می باشند در تهران یا نقاط دیگر به ادای وظایف روحانی و خدمات دینی اشتغال دارند .

 

شاگردان ایشان

 

چنانچه ذکرشد هنگامی که در گلپایگان بودند تعداد زیادی از فضلاء و طلاب درمدرسه ی ایشان اشتغال به تحصیل علوم دینی داشته وبرخواسته از مدرسه و حوزه درسی ایشان بوده که در اینجا به اسامی بعضی از آنها اشاره می کنیم حضرات آیات وحجج اسلام آقایان: ، حاج سید ابوطالب محمودی ، حاج سید محمد رضا محمودی ، حاج سید حسین ابطحی ، حاج سید مرتضی محمودی ، حاج شیخ علی افتخاری ، حاج شیخ جلال طاهرشمسی ، حاج شیخ حسین توسلی ، حاج شیخ حسین احمدی، حاج شیخ عباس ترابی ، حاج شیخ علی ترابی ، حاج شیخ محمد ابراهیم فیاضی، حاج شیخ عبدالله فیاضی ، حاج شیخ علی قرنی ، حاج شیخ حسین قرنی ، حاج شیخ علی مولایی ، آقا میرزا محمد وحید ، حاج شیخ محمد رضا عبدالحمیدی ، حاج شیخ محمدعلی منتظری ، حاج شیخ محمد کاظم مشایخی، حاج شیخ احمد محمدی ، حاج شیخ علی عنایتی، حاج شیخ محمد قرنی وحاج شیخ محمد جعفر(ابراهیم) ثمری.

(برای اطلاع بیشتر از شرح حال هرکدام از آنها می توان به جلد دوم کتاب دانشمندان گلپایگان مراجعه نمود.)

 

خدمات اجتماعی

 

ایشان در گلپایگان ضمن تدریس و تربیت طلاب به تبلیغ و ترویج شرع مطهر و رسیدگی به امور اجتماعی و رفاه مردم سراز پا نمی شناخت و برای عمران و آبادانی محل و تأمین امکانات و خدمات اجتماعی مانند :تعمیر قنوات،مساجد،حمام، توسعه ی طرق، ترویج در امور کشاورزی و... جدیت فراوان داشت ولی پس از گذشت مدت زمانی حوادثی پیش آمد که ایشان ناچار شدند گلپایگان را ترک نمایند.

 

هجرت به تهران

 

در ابتدا ایشان به قم آمدند ، ورود ایشان به قم مصادف با زمانی بود که مرحوم آیة الله بروجردی بر اثر کسالتی که عارض ایشان شده بود برای معالجه از بروجرد به تهران رفته بودند و پس از درمان به خاطر درخواست علما و عدّه زیادی از اهالی قم وسایر بلاد مبنی بر اقامت معظم له در قم وسرپرستی وعهده دار شدن اداره ی حوزه بود که در نهایت منجر به اقامت ایشان در قم گردید .

مرحوم حاج میرزا هدایة الله بر اثر آشنایی و سوابق دیرینه ای که با ایشان داشت مدت شش ماه در آنجا سکونت کرد اما پس از آن با وجود اینکه آیة الله بروجردی توجه فراوانی به ایشان و ادامه ی اقامت آن مرحوم در قم داشتند ولی موجباتی فراهم گردید که در سال 1326 شمسی از قم عازم تهران شد و به عنوان مدرس در مدرسه عالی شهید مطهری ( مدرسه عالی سپهسالار قدیم ) به تدریس و امور علمی پرداخت ،در تهران هم علاوه بر تدریس و پرداختن به امور علمی هیچگاه از رسیدگی به امور رفاهی مردم و فعالیت های اجتماعی و ترویج شرع مطهر و تبلیغ دین و بیان احکام بازنماند .

در طول سالها اقامت در تهران به سبب علاقه ی وافری که به مردم گلپایگان و سرزمین آبا و اجدادی خود داشت و به یاد زحمات و رنج هایی که برای آنجا و مردم آن کشیده بود همه ساله درایام تابستان به آنجا عزیمت می کرد و با همان حال نقاهتی که داشت به وظایف شرعی و اجتماعی خود عمل می نمود و به رتق و فتق امور بسیار فعال بود .

 

نماز استسقا (نماز باران )

 

ایشان مردی اجتماعی،دلسوز ، مهربان و در زهد وتقوی وپاکی وصفای روح کم نظیر بود.

یکی از معمرین گوگد که در نماز جماعت وجلسات ایشان شرکت می کرده و با او مانوس بوده می گوید: من خاطرات زیادی از ایشان دارم...

یکی از خاطراتی که هیچگاه فراموش نمیکنم این بود که در یکی از سالها خشکسالی عجیبی شد، تمام زراعتها خشکیده بود چاهها وقنوات آب نداشت، حیوانات تشنه و مردم از بی آبی رنج می بردند ،روزی عده ای آمدند خدمت ایشان که آقا،مردم از خشکسالی عاجز شدند چاره ای کنید، ایشان فرمودند شما میگویید چکار کنیم؟ پیشنهاد شد که نماز باران بخوانید، شاید خدا ترحمی بکند، در ابتدا ایشان نمی پذیرفتند و می فرمودند نماز باران خواندن شرایطی دارد ، با اصرار اهالی ایشان پذیرفتند و اعلام کردند که همه سه روز ، روزه بگیرند تا بعد نماز بخوانیم ، خوب به یاد دارم همه ی اهالی از زن و مرد ، کوچک و بزرگ و تمامی آنهایی که توان روزه گرفتن داشتند سه روز روزه گرفتند ، روز سوم اعلام شد که همه در محلی جمع شوید تا به اتفاق همدیگر به محل نماز به بیرون شهر برویم بعد از اینکه همه آمدند و آقا توصیه کرده بودند که بچه ها و حتی حیوانات را همراه خود بیاورید اجتماع عجیبی شد ، با پای برهنه به طرف محل نمازحرکت کردیم ، ایشان جلوی جمعیت در حرکت بود و ما به دنبال ایشان . قرار بود نماز در بیرون شهر در کنار قبرستان برقرار شود ( نزدیک گلزار شهدای کنونی ) وقتی به محل نماز رسیدیم ایشان دستور دادند بچه ها را از مادرها جدا کنند ، در آن وقت حالت عجیبی به مردم اعم از زن و مرد ، کوچک و بزرگ دست داد ، بچه های کوچک گریه می کردند ، جمعیت منقلب شد و اشک می ریختند ، نماز را خواندیم و بعد ایشان دعا کردند . از محل اقامه نمازفاصله نگرفته بودیم که هوا ابری شد تا حرکت کردیم به طرف منزل باران شروع کرد به باریدن . باران عجیبی آمد ، مردم از فرط خوشحالی اشک شوق می ریختند ... .

این هم یکی ازنشانه های صدق و صفای باطنی آن مرد بزرگ بود ... .

 

وفات

 

مرحوم حاج میرزا هدایة الله در سال های آخر عمر به چند کسالت عمده که از جمله آنها عارضه قلبی و بیماری های ریوی بود مبتلا گردید و همواره از آن رنج می برد تا سرانجام پس از عمری تلاش و خدمت به مردم و تعلیم وتربیت طلاب در غروب روز هفدهم صفر 1394 قمری مطابق با 1352 شمسی در تهران دارفانی را وداع گفت و پیکر مطهر او پس از تشیع به قم منتقل و در آنجا از سوی طبقات مختلف مردم ،مردم شریف شهرستان گلپایگان وتهران ،جمع کثیری ازطلاب ،علما وفضلای حوزه علمیه قم خصوصاحضرات آیات عظام از مسجد امام حسن عسگری (ع) تا حرم مطهر کریمه ی اهل بیت حضرت معصومه (س) تشییع و پس از ادای نماز توسط مرحوم آیة الله گلپایگانی (قدس سره) در قبرستان شیخان ( بنابه وصیت خود ) مدفون گردید . رحمة الله علیه و غفرانه الوافر.

 

        

               حضورحضرات آیات :حاج سیدمحمدرضاگلپایگانی ،حاج سید مصطفی خوانساری

                   حاج شیخ مرتضی حایری یزدی ،علی محمد موحدقمی و سایرعلما ، طلاب

                                    وفضلای حوزه علمیه قم درتشییع پیکرمطهر

             مرحوم آیة الله حاج میرزاهدایة الله وحید گلپایگانی

 

         

 

 

 

 

 

 

 

----------------------------------------------------------------------------------------------

 

منابع و مأخذ :

1-   آثار الحجة ، ج 2 ، ص 275 .

2-   گنجینه دانشمندان ، ج 1 ، ص 287 ، ج 3 ، ص 591 و ج 6 ، ص 438 .

3-   کتاب دانشمندان گلپایگان .

4-  دست نوشته های دانشمند محترم محمد وحید گلپایگانی

 

                                              « سعید نخعی گلپایگانی »

 

 

سیمای فرزانگان گلپایگان (4)

 

زندگینامه مرحوم آیت الله العظمی آخوند ملازین العابدین گلپایگانی (معروف به حجت الاسلام)

 

تولد و تحصیلات

مرحوم حجت الاسلام از بزرگان فقهاء و فحول رجال و مرجع جمیع اهل فضل و اهل باطن بوده است بعضی از بزرگان در حق او به مکاشفه و خوارق عادت معتقدند. قلم قاصر از توصیف اوست و در غالب هیچ عبارتی نمی گنجد.

او در سال 1218 ق در گلپایگان متولد شده، پس از سپری نمودن تحصیلات مقدماتی برای کسب فیض به اصفهان رفته و مدتی در محضر شیخ محمدتقی بن عبدالرحیم (متوفی 1248 ق) صاحب حاشیه بر معالم موسوم به هدایه المسترشدین تلمذ نموده و از خِرمن پر فیض او خوشه ها چیده، بعد از رحلت آن عالم بزرگوار از تحصیل باز نمانده و به عتبات عالیات عزیمت نموده است.

ابتدا در ارض مقدس کربلا در جوار مولی الکونین ابی عبدا... الحسین (ع) از محضر اساتید بزرگ و محققین عالی مقام آنجا مانند: حاج شیخ محمدحسین اصفهانی (صاحب فصول) و مرحوم شریف العلماء بهره برده و بعد به نجف اشرف مشرف شده و در مباحث استاد اکبر مرحوم شیخ محمدحسن صاحب جواهر (1192-1266 ق) و شیخ حسن بن شیخ جعفر کبیر و شیخ علی بن شیخ جعفر کبیر و دیگر اعاظم در آن حوزه حاضر گشته و کسب فیض نموده و به تحقیقات علمی پرداخته است که از خود ده ها اثر علمی در موضوع فقه، اصول، معقول و معارف همانند: شرح بر دُرّه مرحوم بحر العلوم، الانوارالقدسیه، انوارالولایه، شرح اسماءالحسنی، الوارد فی الغیبه، صلاه المسافر و الجماعه والجمعه، مفاتیح الاصول و ... به جای گذاشته است.

در خلال این مدت به تربیت شاگردانی مانند سیدحسین کوه کمری معروف به ترک (متوفی 1299 ق) و حاج میرزا حسن شیرازی (متوفی 1312 ق) و دیگر اعلام پرداخته است.

مراجعت به گلپایگان

مرحوم حجت الاسلام پس از تکمیل مقامات علمی و عملی به وطن خود گلپایگان مراجعت کرده و بقیه عمر شریف خود را به بحث و تدریس در حوزه گلپایگان سپری و ضمن اصلاح امور آن سامان و نشر حقایق اسلامی و ترویج شریعت مقدسه و حفاظت از حریم ولایت و رفع حوایج انام پرداخته و سپس در روز یازدهم ربیع الثانی در سال 1289 ق دعوت حق را لبیک گفته و به دیار باقی شتافته است، مقبره آن عالم وارسته در کنار مسجدی که خود احداث نموده قرار دارد و هم اکنون زیارتگاه مؤمنین است.

اشعار ذیل بر لوح مزار ایشان نوشته شده است:

شورشی برخاست دیگر جانگداز اندر زمین

شش جهت بگرفت و شد تا آسمان هفتمین

ملک از آن بی رونق و ملت از آن بی زیب و زین

هم شریعت بی امام شد هم طریقت بی امین

شد فرو دریای و وی را است علم اولین

رفت روشن رأی بزم آرای علم آخرین

فاش تر گویم عزای کیست تاریخش چه شد

حجت الاسلام زین العابدین شمع مبین

مرحوم ملاحبیب ا... کاشانی در کتاب «لباب الالقاب» می گوید:

« هنگامی که علامه محقق ملازین العابدین گلپایگانی از عتبات عالیات به ایران مراجعت فرمودند، توفیق حاصل گردید به حضور ایشان مشرف شدم. این در هنگامی بود که شیخ مرتضی انصاری (ره) فوت نموده بود؛ لذا جمعی از بزرگان و تلامذه ایشان مانند حاج میرزا حسن شیرازی و حاج سیدحسین کوه کمره ای برای ایشان نامه ای نوشته بودند و از ایشان دعوت نمودند تا از گلپایگان به نجف رفته تا زعامت حوزه نجف را به عهده بگیرد و جمله مردم از افادات علمی و عملی ایشان بهره مند گردند؛ ولی او عذر آورد که به خاطر کهولت سن، حال او مساعدت با قیل و قال ندارد و برکناری از صحنه ریاست و زعامت را ترجیح می دهد.

او عالمی زاهد و به دور از زخارف دنیوی بود و از معاشرت با ارباب قیل و قال اجتناب می نمود و مرا هم به این امر توصیه می کرد.»

 

                                    

                                          بنای مسجد حجت الاسلام

همان گونه که گفته شد مرحوم حجت الاسلام مسجدی را در محله معروف به »باباعبدا...« شهرستان گلپایگان احداث نموده اند که هم اکنون مورد استفاده عموم مردم گلپایگان می باشد و از بزرگترین مساجد این شهر به حساب می آید. در اطراف صحن مسجد حجره هایی ساخته شده که در آن زمان محل درس و تربیت طلاب علوم دینه قرار می گرفته است، مرحوم حجت الاسلام علاوه بر اقامه جماعت و بیان احکام و معارف در این مسجد به تربیت طلاب و آموزش آنها تلاش می ورزیده است.

کرامات و عنایات

در مورد بنای مسجد حجت الاسلام و کرامات و عنایات آن عالم وارسته، فاضل محترم جناب آقای افاضلی گلپایگانی در کتاب «توشه ای از تاریخ گلپایگان و مردم آن» اینگونه نقل کرده اند.

« در مورد مسجدی که مرحوم حجت الاسلام ساخته است آنچه سینه به سینه نقل شده و تعریف می کنند، همه روز نزدیک غروب که کارگران دست از کار می کشیدند برای ایشان تخته پوستی در صحن مسجد پهن می کرده اند و آقا روی آن می نشسته و دست زیر پوست می برد و مزد همه کسانی را که برای ساختن مسجد کار کرده بودند بدون اینکه با آنها حرفی بزند یا پولی را که می داد شمارش کند شخصاً پرداخت می کرد.

گاهی مزد یک کارگر ساده بیش از برخی بنایان می شد؛ چون هر کس به قدر کاری که در آن روز انجام داده بود مزد می گرفت، کم کاری و غفلت افراد از روی مزدشان که شمرده و می گرفتند مشخص می شده است.

پدربزرگم از قول پدرش حاج حسن تعریف می کرد که در موقع ساختن مسجد حجت الاسلام ایشان نذر می کند یک هفته برای رضای خدا در مسجد کار کند و چون عصرها مزد نمی خواسته خدمت آقا نمی رفته است، روز آخر وقتی دست هایش را می شوید که برود، از طرف آقا احضار می شود که ناچار می رود، حاج حسن نقل کرده بود وقتی خدمت ایشان رسیدم فرمودند: آحسن خسته نباشی و نذرت قبول باشد؛ ولی هدیه ای هم باید بگیری ودست زیر پوست بردند و مبلغی به من دادند هر چه امتناع کردم نپذیرفتند، ناچار به اشاره اطرافیان به عنوان تبرک قبول کردم و خواستم دست ایشان را ببوسم، اجازه ندادند و فرمودند: من باید دست زحمتکش را ببوسم، بعد پول را که شمردم 15 ریال بود که مبلغی هم بیشتر از مزد یک کارگر ساده می باشد، حاج حسن گفته بود آن 15 ریال در آن روز بیش از یکصدتومان مفید واقع گردید.»

قضیه ای دیگر از کرامات ایشان

 این قضیه در مقدمه کتاب «انوارالولایه» که از جمله آثار و تألیفات ایشان است. نقل شده از حضرت آیت ا... العظمی صافی که ایشان از آیت ا... العظمی حاج سیداحمد خوانساری و آن مرحوم از علامه حاج آقا روح ا... کمالوند خرم آبادی و ایشان از حضرت آیت ا... العظمی حاج آقا حسین بروجردی که در یکی از جنگ هایی که در زمان پادشاهی ناصرالدین شاه قاجار به وقوع پیوست، علی رغم سعی و تلاش که برای پیروزی بر دشمن شده بود نیروهای او مواجه با شکستی سخت شدند. در اینجا بود که فرمانده لشکر از پادشاه طلب امداد کرد، شاه سبب شکست را از او جویا شد، در جواب گفته شد نیروهای او از پیروان حجت الاسلام شیخ زین العابدین گلپایگانی هستند و او این جنگ را تحریم نموده است، به دنبال این سخنان امر برای شاه گران آمد؛ لذا دستور احضار شیخ به طهران را جهت توبیخ و سرزنش صادر نمود، هنگامی که شیخ زین العابدین به طهران آمد بر آخوند ملاعلی کنی (متوفی 1306 ق) که در آن زمان از بزرگان علماء طهران بود، وارد گردید و از احترام و خوش رویی آخوند ملاعلی کنی برخوردار شد و جریان را به اطلاع ایشان رسانید، به دنبال آن مقرر شد همراه آخوند ملاعلی کنی ملاقاتی با شاه حاصل گردد، در نیت ناصرالدین شاه این بود که هنگام ورود شیخ زین العابدین سخت بر ایشان معترض گردد و او را نسبت به این امر مورد عتاب قرار دهد؛ ولی ناصرالدین شاه هنگام ورود شیخ زین العابدین و آخوند ملاعلی کنی از آنها به گرمی استقبال نمود و آنان را مورد احترام قرار داد!! بعد از اتمام مجلس حاضرین از برخورد شاه با شیخ و عدول از منویات او سؤال کردند، چه شد که شما از آنچه در نظر داشتید برای عتاب شیخ، صرف نظر نمودید؟

شاه گفت: هنگام ورود شیخ، مردی را دیدم که شمشیر خود را برهنه نموده بود و به سوی من می آمد، فکر کردم نگهبانان قصر او را فرو خواهند گرفت و مواظب احوال او خواهند بود؛ ولی هر چه نزدیکتر می شد می دیدم کسی متعرض او نمی شود و گویا او را نمی بیند تا اینکه با همان هیأت پیش آماده و به من گفت: ای شاه اگر متعرض این مرد شوی با این شمشیر تو را هلاک خواهم کرد یا گردنت را خواهم زد، این مطلب سبب شد که از زیان رساندن به شیخ صرف نظر نموده و به گرمی از او استقبال و احترام نماید.

 

                               شبهای جمعه کربلا

 

 

                                   

                              حاج حسین صیادی

درروزدوشنبه بیست ونهم تیرماه 1394مطابق سوم شوال 1436قمری خدمت جناب آقای حاج حسین صیادی که ازمعمرین وخدمت گذاران به مردم شریف گلپایگان می باشد رسیدیم درحالی که 82بهاراززندگی راپشت سرگذاشته بود ولی ازحافظه خوبی برخورداربود، ایشان قضایایی را از کرامات مرحوم حجة السلام برایمان نقل کردند که دراینجا به یکی از آن ها اشاره می کنیم،ایشان ازپدرش ابوطالب نقل کردند که پدرم می گفت  : جد مادری ام برایم نقل می کرد که مرحوم حجة الاسلام خدمتکاری داشت به نام کربلایی حسین که درایام هفته درمنزل آقا کار می کرد ولی بعدازظهرهرپنجشنبه که می شد آقا می فرمودند:کربلایی حسین شبهای جمعه مرخص هستی به منزل برو وشنبه بازگرد،مدتی به این صورت گذشت من که با آقا مأنوس بودم وحالات معنوی ایشان را می دیدم حساس شدم که چرا نباید شبهای جمعه درمنزل ایشان بمانم! روزپنجشنبه ای بودکه همین امر تکرارشدولی من تصمیم گرفتم که ازآقاخواهش کنم که اجازه بدهیدمن بمانم ،بعدازاظهاردرخواستم آقا فرمودند: تو نباید شبهای جمعه بمانی ،اما وقتی با اصرارمن مواجه شد به من گفت : اگرمی خواهی بمانی باید هراتفاقی که می افتد راکتمان کنی وتا من زنده هستم برای کسی بیان نکنی! من هم به آقا قول دادم،نزدیکی غروب آفتاب که شد آقا فرمودند : حسین آماده باش تا برای نظافت به حمام برویم ،آخه قدیما جلومسجدحجة الاسلام حمامی بوده،می گوید باآقا به حمام رفتیم وبعدازبرگشت به منزل ، به من گفت : آماده باش تا باهمدیگربه کربلابرویم !!من ازگفته آقا تعجب کردم !!خدایا چه می شنوم !!کربلا ! آیاخواب می بینم یابیدارم ! سرانجام کربلایی حسین می گوید ازمنزل خارج شدیم جلو درب منزل که رسیدیم آقا به من گفت :حسین هرکاری که می گویم انجام بده،گفتم : چشم آقا ، بعد فرمودند : چشمانت راببندوتا نگفتم بازنکن ، چشمانم رابستم ،بعد آقا فرمود: هفت مرتبه ذکرصلوات بفرست ، فرستادم ،بعدفرمودند:یک حمد همراه با سوره توحید بخوان ، حمدوسوره را هم خواندم سپس فرمود: معوذتین (سوره ناس وفلق )را نیزبخوان ،آنرا هم خواندم ،لحظاتی گذشت ،گفت : حسین حالا چشمانت رابازکن ، چشمم را بازکردم یک وقت خودم را درجلوحرم مُطَّهرحضرت سیدالشهداء علیه السلام دیدم!! آقا به من فرمودند : حسین اینجا حرم آقا اباعبدالله الحسین علیه السلام است ، برو نمازت را بخوان وزیارت کن ، شب رااینجاهستیم !!هرکجارفتی بعدازنمازصبح به همین مکان برگرد،اومی گوید بعد ازاتمام اعمال وادای فریضه صبح به همان مکان آمدم ،دیدم آقا منتظرم می باشد ،ازحرم خارج شدیم ، جلودرب حرم که رسیدیم ،آقا به من گفت : چشمانت را ببند وهمان کاری که دروقت آمدن انجام دادی انجام بده!! چشمانم رابستم وذکرصلوات وسوره حمد وتوحید ومعوذتین راخواندم لحظه ای بعد آقا فرمود :چشمانت رابازکن ،چشمم را بازکردم خودم راجلودرب مسجدحجة الاسلام دیدم .   بعد متوجه شدم شبهای جمعه که ایشان اصرارداشتند من منزل ایشان نمانم همه هفته برای زیارتی حضرت به کربلا مشرف می شدند .

 

 

                          

 

                         

 

منابع و مآخذ

1- کتاب دانشمندان گلپایگان، جلد اول

2- کتاب انوارالولایه

3- کتاب توشه ای از تاریخ گلپایگان و مردم آن

4- کتاب لقاب الالقاب

                                   « سعید نخعی گلپایگانی»